W Warszawie mozolnie wykuwa się przyszła koalicja rządowa. Trwają poufne rozmowy i negocjacje programowe. Już dziś widać gołym okiem, że części obietnic przyszli rządzący nie będą w stanie zrealizować, ze względu na różnice pomiędzy układającymi się partiami. Szczególnie te z obszaru spraw światopoglądowych. Są jednak i takie ze spraw społecznych i gospodarczych, które są rozbieżne, ale możliwe do zaakceptowania przez układających się. Mowa o sprawach mieszkaniowych.

Rząd PiS przygotował przepisy, dzięki którym już dziś można kupić mieszkanie za kredyt o niskim oprocentowaniu wynoszącym 2 procent. Dopłata do rat obowiązuje do 10 lat, a przy metrze kwadratowym nie obowiązuje limit ceny, ale kredyt może wynieść max. 500 tys. zł. Zainteresowanie jest duże, co potwierdzają banki biorące udział w programie. Jest też negatywny skutek tego programu – ceny mieszkań poszły w górę. Te przepisy obowiązują od 1 lipca br.

Nieco dalej w swoich obietnicach wyborczych poszła Koalicja Obywatelska. Obiecała Polakom podobny program, ale z „zerowym” oprocentowaniem kredytów. Zarówno program PiS, jak i KO skrytykowali ekonomiści, zarzucając i jednym, i drugim, że ich propozycje zbyt mocno ingerują w rynek i są prodeweloperskie. Z drugiej strony, pobudzają popyt, więc i ruch w gospodarce.

Lewica chce powołać Państwową Agencję Mieszkaniową, która ma postępować w myśl zasady „państwo płaci, planuje i wspiera, samorządy budują mieszkania”. Co ciekawe, to ta agencja ma pozyskiwać nieruchomości skarbu państwa, w tym od spółek z udziałem państwa i przeznaczać je na cele mieszkaniowe. Ważne jest to, że wszystkie wybudowane w ramach tego programu mieszkania mają być wyłącznie na wynajem.

Trzecia Droga chce uwolnić nieruchomości zgromadzone w Krajowym Zasobie Nieruchomości i wybudować milion mieszkań w jedną kadencję. Chce też uzbroić teren i przygotować dofinansowanie gmin, tak aby inwestycje komunalne czy prywatne miały przygotowany grunt. W tych założeniach niepokojący jest zapis „prywatne”, ponieważ otwiera furtkę do obrotu tymi nieruchomościami. Nie daj Bóg, żeby komuś tam u góry wpadł do głowy pomysł, żeby sprzedać w Kołobrzegu taki jeden fajny teren skarbu państwa w prywatne ręce. Mam na myśli obszar pomiędzy Osiedlem Bajkowym a Osiedlem Europejskim. Prezydent miasta już dziś powinna ponowić zabiegi o przekazanie tych nieruchomości na własność gminy miejskiej. I wcale nie pod zabudowę mieszkaniową.

Politykę mieszkaniową na terenie gminy powinien realizować samorząd. Państwo powinno przekazać gminie nieruchomości skarbu państwa na potrzeby realizacji inwestycji w komunalne budownictwo mieszkaniowe, na wynajem. Czy potrzebna jest do tego kolejna agencja rządowa? Tak, pod warunkiem, że zastąpi Krajowy Zasób Nieruchomości, nie będzie angażowała się jako strona procesu inwestycyjnego, nie będzie administratorem bloków mieszkalnych i tworzyła „spółek córek”, a jej celem będzie wyłącznie gromadzenie nieruchomości, przekazywanie ich gminom oraz organizowanie dofinansowania budowy mieszkań na wynajem dla samorządów. Na poziomie pomiędzy 75 a 100 proc., w zależności od zasobności samorządu per capita. Przyjęcie każdego innego rozwiązania będzie pociągało zbędny rozrost administracji, zwiększone koszty i pojawienie się obszarów do nadużyć. Dofinansowanie powinno objąć również inwestycje na terenach, których właścicielem jest samorząd.

A propos programów wyborczych. Swój indywidualny ogłosił właśnie poseł elekt Michał Kołodziejczak, którego (wraz z dobrodziejstwem inwentarza) na swoje listy wciągnęła Koalicja Obywatelska. Jednym z jego punktów jest… uwolnienie bimbrownictwa. Na własne potrzeby rzecz jasna. I tak sobie myślę, że w sumie to jest dobry pomysł. Ludzie po wsiach i miastach i tak pędzą „ducha puszczy”, niektórzy tworzą tak zacne trunki, że klękajcie narody. I wbrew pozorom, wcale nie musi odbić się to na wzroście spożycia. Co najwyżej odbije się na liczbie klientów sklepów monopolowych…

Jacek Woźniak