Obchodzimy dziś setne urodziny pierwszego biskupa naszej diecezji, a także honorowego obywatela Kołobrzegu, ś.p. kardynała nominata Ignacego Jeża.
Biskup Ignacy Jeż urodził się 31 lipca 1914 roku w Radomyślu Wielkim. Dzień później wybuchła I wojna światowa, w związku z czym Jeżowie musieli opuścić swoje rodzinne strony i udali się na Śląsk, gdzie pozostali już na zawsze. Swoją edukację mały Ignacy rozpoczął w szkole w Ostrowie Wielkopolskim w 1919 roku. Nie chciał zostawać w klasie, zanosił się do płaczu. Jak sam wspominał „widocznie instynktownie wyczuwał, że edukacja będzie trwała 12 długich lat”. We wrześniu 1924 roku rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Adama Mickiewicza. W wieku 11 lub 12 lat Ignacy był świadkiem wypadku, który wpłynął na całej jego życie. Z okna wypadło małe dziecko. Spadało z 3 piętra. Jak opowiadał biskup Jeż, wszystko działo się w sekundach, gdy z bram wyszedł szmaciorz, który chodził i zbierał stare szmaty. Szedł z takim workiem do swojego wózka, gdy nagle mu coś spadło. To było to dziecko. - Co za dziwny zbieg okoliczności - mówił ksiądz biskup, który widział w tym dowód na opatrzność Bożą.
Ignacy Jeż maturę zdał w maju 1932 roku i postanowił wstąpić do seminarium duchownego w Krakowie. Święcenia kapłańskie przyjął 20 czerwca 1937 roku z rąk biskupa Stanisława Adamskiego. Następnie podjął pracę wikariusza w parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Hajdukach Wielkich pod Katowicami. Proboszczem był tam ksiądz dziekan Józef Czempiel, patriota oddany sprawie polskiej. W związku ze swoją działalnością, zarówno przed jak i po wybuchu II wojny światowej, stał się on osobą niepożądaną przez nazistów. Został aresztowany w 1940 roku, trafił do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie zmarł dwa lata później. W związku ze śmiercią proboszcza, za zgodą Kurii Biskupiej, w kościele parafialnym odprawiono mszę w intencji zmarłego księdza proboszcza Czempiela. Okazało się, że Gestapo nie życzyło sobie nagłośnienia tego wydarzenia i licznego uczestnictwa wiernych w nabożeństwie. Wszczęto śledztwo i w sprawie mszy przesłuchano także księdza Ignacego. 17 sierpnia 1942 roku ksiądz Jeż został aresztowany. Na czas śledztwa umieszczono go w więzieniu w Katowicach. Po zakończeniu przesłuchania i zgromadzeniu abstrakcyjnych dowodów, postawiono mu zarzuty. Został uznany za wroga narodu niemieckiego i wywieziony do Dachau. Otrzymał nr obozowy 37196. - To był okropny czas straszliwego głodu - wspominał po latach ksiądz biskup. Wolność nadeszła 29 kwietnia 1945 roku z rąk wojsk amerykańskich, którzy wyzwolili obóz koncentracyjny w Dachau.
20 kwietnia 1960 roku został mianowany biskupem pomocniczym gorzowskim ze stolicą tytularną Alba Maritima. Sakrę biskupią przyjął 5 czerwca 1960 roku z rąk kardynała Stefana Wyszyńskiego Prymasa Polski. Brał udział w obradach soboru watykańskiego II. Był współautorem listu biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 roku. Sporny stał się fragment posłania milenijnego w sprawie polsko-niemieckiego pojednania, w którym napisano: „W tym jak najbardziej chrześcijańskim, ale i bardzo ludzkim duchu wyciągamy do Was, siedzących tu na ławach kończącego się Soboru, nasze ręce oraz udzielamy wybaczenia i prosimy o nie. A jeśli Wy, Niemieccy Biskupi i Ojcowie Soboru, po bratersku wyciągnięte ręce ujmiecie, to wtedy dopiero będziemy mogli ze spokojnym sumieniem obchodzić nasze Milenium w sposób jak najbardziej chrześcijański”. Ksiądz biskup nigdy tych słów nie żałował.
7 grudnia 1970 roku kanclerz RFN Willy Brandt i premier PRL Józef Cyrankiewicz podpisali w Warszawie układ o podstawach normalizacji wzajemnych stosunków pomiędzy obydwoma państwami. RFN uznała linię Odry i Nysy Łużyckiej za zachodnią granicę PRL. Było to bardzo ważne wydarzenie, wzmacniające i stabilizujące pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Bundestag RFN ratyfikował ten układ 17 maja 1972 roku, a Sejm PRL 18 maja. Wszedł on w życie 3 czerwca 1972 roku. Równolegle z pracami dyplomatów polskich i zachodnioniemieckich, toczyły się pertraktacje ze Stolicą Apostolską w celu ostatecznego uregulowania administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Prace nad podziałem administracji kościelnej prowadzono także na szczeblu zainteresowanej tym diecezji gorzowskiej. Projekt jej podziału opracował biskup Wilhelm Pluta wraz ze swoimi sufraganami: Jerzym Strobą oraz Ignacym Jeżem. W pierwszej wersji uwzględniono między innymi możliwość utworzenia archidiecezji kołobrzeskiej. Później pojawił się projekt mówiący o utworzeniu diecezji z siedzibami w Gorzowie, Kołobrzegu i Szczecinie. Ostatecznie, papież Jan Paweł VI w bulli z 28 czerwca 1972 roku zadecydował o utworzeniu diecezji ze stolicą w Gorzowie, Szczecinie i Koszalinie. Ordynariuszem koszalińsko-kołobrzeskim został biskup Ignacy Jeż. To dzięki jego staraniom udało się pozyskać ruinę kołobrzeskiej konkatedry na potrzeby liturgiczne.
Kardynał Jeż niezwykle mocno związał się z Kołobrzegiem i od 1986 r. Bazyliką Mariacką. Odwiedzał często plac budowy, którym kierował ksiądz proboszcz Józef Słomski. Ten ostatni tak to wspomina „"(...) Razem z ks. biskupem, wchodziliśmy pieszo po rusztowaniach, czasem korzystaliśmy - wbrew zakazom - z roboczej windy. Gdy raz ostrzegłem, że to może być niebezpieczne, że wystarczy moment nieuwagi operatora, by spaść, ks. biskup żartował: dziekan, jedziemy razem, bo jak będziemy spadać, to zdążymy udzielić sobie rozgrzeszenia".
Był gorącym zwolennikiem wizyty w diecezji papieża Jana Pawła II. Udało się to w Koszalinie 1 czerwca 1991. Do Kołobrzegu papież nie przybył z powodów organizacyjnych.
Przeżył mianowanie 4 kolejnych swoich następców. 1 lutego 1992 roku został przeniesiony w stan spoczynku, a jego następcą mianowano biskupa pomocniczego katowickiego Czesława Domina. Domin zmarł w 1996 roku, a jego następcą został biskup Marian Gołębiewski, którego w 2004 roku zastąpił Kazimierz Nycz, przeniesiony do Warszawy i zastąpiony biskupem Edwardem Dajczakiem.
10 września, podczas uroczystej sesji biskupowi Jeżowi wręczono tytuł Honorowego Obywatela Kołobrzegu i klucze do bram miasta. Zmarł kilka tygodni później, 16 października 2007 roku, w przeddzień konsystorza, na którym miał zostać ogłoszony kardynałem. Zgodnie ze swoją wolą, pochowany w krypcie Bazyliki Mariackiej w Kołobrzegu. Papież Benedykt XVI wyjaśnił, że biskupowi Jeżowi przysługuje tytuł kardynała - elekta.
Robert Dziemba
ilustracje: archiwum autora, archiwum Jerzego Patana, archiwum Parafii Mariackiej w Kołobrzegu, archiwum Andrzeja Michalskiego (Kazimierz Ratajczyk), www.powiat.kolobrzeg.pl
17 sierpnia 1975 r. Obchody 975-lecia utworzenia biskupstwa w Kołobrzegu. Z małego kościoła nad Parsętą pod konkatedrę wyrusza orszak biskupów. W środku widoczny biskup Ignacy Jeż.
Biskup Ignacy Jeż razem z zaproszonymi biskupami i kardynałem Karolem Wojtyłą.
Spotkanie Zarządu MKZ z biskupem Ignacym Jeżem w Kołobrzegu. 1980 rok.
15 sierpnia 1981 r. – poświęcenie tablicy upamiętniającej wizytę w Kołobrzegu kardynała Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II.
15 sierpnia 1981 r. – poświęcenie tablicy upamiętniającej wizytę w Kołobrzegu kardynała Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II.
Akcja wciągania na wieżę konstrukcji środkowego hełmu wieżowego. Montaż obserwowali (od lewej): biskup Ignacy Jeż, Wiktor Ostrzołek (projektant witraży w bazylice), ksiądz proboszcz Józef Słomski (machający rękami), ksiądz Andrzej Choroba.
21 października 1984 r. – uroczystość konsekracji konkatedry. Mszy przewodniczył Prymas Polski kardynał Józef Glemp. Biskup Ignacy Jeż przed tronem ordynariusza diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, po prawej stronie.
22 maja 2005 r. – biskup senior Ignacy Jeż oraz ordynariusz koszalińsko-kołobrzeski biskup Kazimierz Nycz na uroczystej sesji Rady Miejskiej z okazji 750-lecia nadania praw miejskich Kołobrzegowi.
Dyskusja u Andrzeja Michalskiego, od lewej: biskup Ignacy Jeży, Jan Nowak-Jeziorański, biskup Paweł Cieślik.
Nadanie tytułu honorowego obywatelstwa w Sali Koncertowej Ratusza.
Nadanie tytułu honorowego obywatelstwa w Sali Koncertowej Ratusza.
23 października 2007: uroczystości pogrzebowe kardynała elekta w bazylice.
23 października 2007: uroczystości pogrzebowe kardynała elekta w bazylice.
UWAGA!
Komentarze są prywatnymi opiniami Czytelników, za które redakcja nie ponosi odpowiedzialności. Publikowanie jest jednoznaczne z akceptacją regulaminu. Jeśli jakikolwiek komentarz narusza obowiązujące prawo lub zasady współżycia społecznego, prosimy o kontakt poczta@miastokolobrzeg.pl. Komentarze niezwiązane z artykułem, naruszające regulamin lub zawierające uwagi do redakcji, będą usuwane.
Komentarze zostaną opublikowane po akceptacji przez moderatora.