Clear Sky

8°C

Kołobrzeg

29 marca 2024    |    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy
29 marca 2024    
    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy

Redakcja: tel. 500-166-222 poczta@miastokolobrzeg.pl

Portal Miasto Kołobrzeg FBPortal Miasto Kołobrzeg na YT

Regionalny Portal Informacyjny Miasta Kołobrzeg i okolic

reklama

reklama

reklama

informacje kołobrzeg, park, IV dywizja, cmentarz, historiaW Kołobrzegu zniszczono nie tylko słynne Batardeau. Park 3 Dywizji Piechoty regularnie zabudowywano, a potem skreślono z rejestru zabytków...


Na przełomie XVIII i XIX wieku zaczęło brakować miejsc grzebalnych na cmentarzu przy kolegiacie. Cmentarz ten został zamknięty w 1809 roku i przeniesiony na Lęborskie Przedmieście - na północ od kościoła i cmentarza św. Jerzego. Mowa tu o tzw. starym kościele św. Jerzego, gdyż w 1909 roku zbudowano nowy kościół, niemalże obok pierwotnego, tyle że już zbyt małego i zniszczonego przez czas. Obiekty te mieściły się na wysokości sklepu Netto, a przedzielała je Szosa Białogardzka (fot. 1), która w tym miejscu skręcała w kierunku obecnej ulicy Grochowskiej, a dalej biegła w kierunku ulicy Budowlanej.

Rozbudowujący się kurort i rosnąca ilość parafian Parafii Marii Panny przyczyniły się do dalszej rozbudowy cmentarza i jego podziału na dwie części. Cały zespół, wraz z cmentarzem przy kościele św. Jerzego (istniejącym od XVII wieku) zajmował w 1945 roku 4 hektary. W tym miejscu toczyły się zażarte walki o miasto, o kościół św. Jerzego, a nagrobki świetnie chroniły przed kulami. Główne wejście na cmentarz znajdowało się od strony ul. Koszalińskiej, od strony obecnej alei grabowej. Drugie wejście na nekropolię prowadziło od strony Szosy Białogardzkiej. Alejki cmentarne obsadzono lipą drobnolistną. Na cmentarzu występował również świerk pospolity, żywotnik zachodni, grab pospolity, buk pospolity i jesion wyniosły. Cmentarz odwadniany był w sposób naturalny, przy wykorzystaniu rowów melioracyjnych. Z terenu tej nekropolii mamy zachowane zdjęcie (fot. 2) grobu matki pastora Parafii św. Jerzego - Nobilinga (+1942). Zachowało się również zdjęcie cmentarza przy kościele św. Jerzego z 1952 roku (fot. 3).

Po wielu latach, drzewa rozrosły się, a cmentarz, który najpierw został rozkradziony, w 1970 roku zlikwidowano (nagrobki wykorzystano na podbudowę dróg lub inwestycje w postaci murków w parkach). 14 grudnia 1976 park wpisano do rejestru zabytków (nr rejestru 927). Niestety, rozbudowa miasta i wykonywanie kolejnych inwestycji spowodowały naruszenie stosunków wodnych, w konsekwencji czego, park, który nosił imię 3 Dywizji Piechoty, zaczął ulegać powolnej degradacji. Dostrzeżono to w połowie lat 80-tych. Urzędnicy doszli do wniosku, że park należy poddać rewitalizacji. Dokumentację sporządziła Anna Drukała z PKZ o. Szczecin w 1986 roku. Przy opracowaniu programu funkcjonalno-przestrzennego, jasno określono, że z uwagi na pierwotną funkcję grzebalną, park powinien być zagospodarowany na "park wypoczynku biernego - z pominięciem placów zabaw, boisk sportowych i innych funkcji niewłaściwych na dawnych terenach grzebalnych; powyższe założenia przyjmuje się zgodnie z wytycznymi Zarządu Ochrony i Konserwacji Zespołów Pałacowo-Ogrodowych w Warszawie".

Już wówczas (1986 rok!) Anna Drukała zwracała uwagę na nielegalne działania mieszkańców, a także urzędów i ich jednostek. Oto najważniejsze przykłady łamania prawa w Kołobrzeg, bez jakiejkolwiek reakcji odpowiednich organów:
- zabudowanie ok. 1/4 powierzchni parku,
- przeprowadzenie jezdni asfaltowej środkiem parku o szerokości 6 m,
- ruch pojazdów przez park,
- postawienie blaszanych garaży,
- przeprowadzenie przez park sieci ciepłowniczej, gazowej, wodociągowej i kanalizacyjnej,
- usypano wał ziemny o wysokości 0,5 m.

Trudno się więc dziwić, że takie postępowanie mieszkańców i urzędników w zabytkowym i wpisanym do rejestru zabytków parku, skończyło się tym, że uznano go za znacznie zdewastowany. PKZ postulował więc zachowanie funkcji parkowej, zagospodarowanie terenu dla funkcji wypoczynku biernego, uporządkowanie drzewostanu i dołożenie zieleni (351 drzew i 182 krzewy), obniżenie poziomu wód gruntowych. Warto nadmienić, że wówczas w parku zinwentaryzowano około 800 drzew.

Z 800 drzew, do naszych czasów zachowało się niewiele. Miasto nigdy nie przystąpiło do programu rewitalizacji Parki 3 Dywizji Piechoty, wręcz przeciwnie, rozpoczęto jego dynamiczną zabudowę. Powstało osiedle, market, kaplica a potem kościół. Ostatecznie, w 2004 roku konserwator zabytków zgodził się na wykreślenie parku z rejestru zabytków, gdyż nie spełniał on żadnych kryteriów przypisanych obiektom zabytkowym.

Pytanie brzmi: gdzie był wojewódzki konserwator zabytków, gdy w parku wpisanym do rejestru zabytków prowadzono prace budowlane? Gdzie byli urzędnicy, którzy wydawali na to zgodę formalną, bądź akceptowali to milczeniem? Gdzie byli wszyscy ci, którzy dziś szczycą się swoją działalnością na rzecz zabytków? Tego jednego swoją działalnością nie objęli. Tak przepadło Batardeau, tak zniszczono zabytkowy park. Chichotem historii jest fakt, że na terenie grzebalnym dzieci grają w koszykówkę i mają plac zabaw...

Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział w Kołobrzegu wystąpi do stosownych urzędów z prośbą o udostępnienie zachowanej dokumentacji dotyczącej zarówno ochrony, jak i prac budowlanych prowadzonych w formalnie istniejącym parku, tyle, że z parkiem nie ma on już zbyt wiele wspólnego. Pytanie na przyszłość jest tylko takie, czy miasto teren ten podda rewitalizacji, czy też zostanie on przeznaczony pod zabudowę.

Robert Dziemba

reklama

reklama

reklama

reklama

reklama

Dodaj komentarz

UWAGA!
Komentarze są prywatnymi opiniami Czytelników, za które redakcja nie ponosi odpowiedzialności. Publikowanie jest jednoznaczne z akceptacją regulaminu. Jeśli jakikolwiek komentarz narusza obowiązujące prawo lub zasady współżycia społecznego, prosimy o kontakt poczta@miastokolobrzeg.pl. Komentarze niezwiązane z artykułem, naruszające regulamin lub zawierające uwagi do redakcji, będą usuwane.

Komentarze zostaną opublikowane po akceptacji przez moderatora.

Zgody wymagane prawem - potwierdź aby wysłać komentarz



Kod antyspamowy
Odśwież

Administratorem danych osobowych jest  Wydawnictwo AMBERPRESS z siedzibą w Kołobrzegu przy ul. Zaplecznej 9B/6 78-100 Kołobrzeg, o numerze NIP: 671-161-39-93. z którym możesz skontaktować się osobiście pod numerem telefonu 500-166-222 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej wysyłając wiadomość mailową na adres poczta@miastokolobrzeg.pl Jednocześnie informujemy że zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych przysługuje ci prawo dostępu do swoich danych, możliwości ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania w zakresie wynikającym z obowiązującego prawa.

reklama