Pobłocie Małe to jedna z najstarszych wsi w powiecie, z tak dawną metryką sięgającą 1159 roku. Dziś, to niewielka i niepozorna wieś, mniejsza część dawnego kompleksu dwóch miejscowości, z której główna – Pobłocie Wielkie, dawniej część Powiatu Kołobrzesko-Karlińskiego, dziś znajduje się na terenie samorządu białogardzkiego.

Jak wskazuje dr A. Chludziński, Pobłocie Małe to także miejscowość z jedną z najdłuższych metryk nazewniczych w tej części Pomorza (więcej w „Nazwy miejscowe Powiatu Kołobrzeskiego”). W 1159 roku mamy Poblote, w 1178 due ville Poblote, w 1241 villa Poplote, w 1310 Pobloce, w 1572 Publut. Są też inne określenia, jak Poblote Minus, czy od 1784 roku ugruntowane za czasów króla Fryderyka II Klein-Pobloth, a od 1846 roku Klein Pobloth. W 1945 roku był to Pobłotówek, a od 1946 roku Pobłocie Małe. Nazwa, według polskiego naukowca, nie budzi wątpliwości o odnosi di do bagiennej okolicy – stąd po błocie czy też po błoto.

Pobłocie Małe znajduje się 21 km na południe od Kołobrzegu w gminie Gościno. Maksymalna wysokość wzniesienia na tym terenie to 51,8 m n.p.m. Jak już zostało wspomniane, wzmianka o tej miejscowości zachowała się w dokumencie z 1159 roku, który poświadcza nadanie Pobłocia Małego i Wielkiego klasztorowi norbertanek w Grobe na wyspie Uznam. Nadania dokonał książę pomorski Racibor I (1110-1156) i jego żona Przybysława. Tłumaczenie dokumentu wystawionego przez biskupa pomorskiego Wojciecha I, którego siedzibą nie był Kamień Pomorski, ale wówczas stolicą diecezji był Wolin, znajduje się w książce Mieczysława Bernasia „Na gościńskim szlaku”. Czytamy w nim owe nadania, w tym: „w Kołobrzegu opłaty z solanek (…) również gospodę grodową oraz w tejże prowincji (kołobrzeskiej) dwie wsie Pobłocie („in Colubrech census salis (…) et in eadem provincia due ville Poblote”). Przywyilej ten potwierdził w 1168 roku biskp Konrad I. Sto lat później, sytuacja wyglądała nieco inaczej. M. Vollack wskazuje po analizie źródeł, że wydaje się, iż Pobłocie stanowiło beneficjum jednego z kanoników kapituły kołobrzeskiej, jeśli nie samej kapituły, co w 1276 roku potwierdza biskup kamieński Hermann von Gleichen.

W przypadku Pobłocia Małego zachowało się wiele przekazów źródłowych w zakresie zmian własnościowych. Część z nich jest średniowiecznym fałszerstwem, jak informacja z 1260 roku wzmiankująca Pobłocie w kontekście istnienia kościoła w Gościnie. Ciekawym natomiast faktem jest to, że Pobłocie Małe jest starsze niż Pobłocie Wielkie i ma pochodzenie słowiańskie. Pobłocie Wielkie powstało natomiast już w czasach szerokiej kolonizacji niemieckiej. Zmiany własnościowe: dziedziczenie i umowy kupna-sprzedaży opisuje w swojej pracy M. Vollack. Pobłocie leżało na dawnej trasie z mostem na Parsęcie w Świelubiu, prowadzącym do Kołobrzegu.

W 1780 roku w Pobłociu Mały mieszkało 77 osób. Pobłocie było typową rzędówką (zabudowa wzdłuż drogi). W 1855 roku było to już 155 mieszkańców, a w 1871 roku 188 osób. W 1923 roku żyło tu 264 mieszkańców. W okresie III Rzeszy mamy dane tylko dla Pobłocia i w 1939 roku było to 426 osób. W 1885 roku niemal 70% terenów całego Pobłocia wykorzystywano jako grunty orne. W okresie 20-lecia międzywojennego w XX wieku było to w przypadku Pobłocia Małego 311 hektarów. 91 hektarów stanowił las. Uprawiano tu generalnie zboże, przede wszystkim żyto, rośliny pastewne i ziemniaki. W okresie międzywojennym hodowano tu 30 koni, 136 sztuk bydła, w tym 68 krów mlecznych, a także 300 świń. Hodowano tu także owce. Nie było tu przedsiębiorstw, ani przemysłu. Działali strażacy ochotnicy. Miejscowość od końca XIX wieku miała dobre połączenia drogowe z głównymi miastami powiatu, a w 1909 roku dotarła tu z Gościna kolej wąskotorowa, przedłużona w 1915 roku do Karlina.

W Pobłociu Małym nie było kościoła. W samym Pobłociu działała szkoła, funkcjonująca w ramach towarzystwa oświatowego. Oba budynki szkolne pochodziły jeszcze sprzed czasu I wojny światowej.

Robert Dziemba
Źródła ilustracji: M. Vollack, www.kolberg-koerlin.de

Na ilustracji wprowadzającej: dwór w Pobłociu Małym
Poniżej: zdjęcie z wykopków, właściciele majątku Hans (1849-1914) i Louise von Kaphengst z domu Lentze wraz z pracownikami, dożynki w Pobłociu Małym