Clear Sky

8°C

Kołobrzeg

29 marca 2024    |    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy
29 marca 2024    
    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy

Redakcja: tel. 500-166-222 poczta@miastokolobrzeg.pl

Portal Miasto Kołobrzeg FBPortal Miasto Kołobrzeg na YT

Regionalny Portal Informacyjny Miasta Kołobrzeg i okolic

reklama

reklama

reklama

150 lat od rozpoczęcia likwidacji Twierdzy Kołobrzeg

Po zakończeniu oblężenia napoleońskiego, w Kołobrzegu przystąpiono do odbudowywania zniszczeń. Gdy rozpoczynały się walki w 1807 roku, nie ukończono jeszcze likwidacji start z okresu wojny siedmioletniej. Ale i nie od razu zajęto się sprawami komunalnymi. Priorytetem była odbudowa potencjału militarnego. Dzięki temu, Kołobrzegu już w 1821 roku został podniesiony do rangi twierdzy klasy pierwszej, która w latach 1832-36 została poddana ostatniej w historii modernizacji. W tym czasie powstał m.in. Szaniec Kamienny i Reduta Solna.

W piątej dekadzie XIX wieku miały miejsce ostatnie remonty podmurówek bastionów w Twierdzy Kołobrzeg. Wiemy o tym, gdyż zachowały się kamienie z datą: 1853. Takowy znajdował się na Bastionie Magdeburg, ale też znaleźć można go na podmurówce w Parku Dąbrowskiego. Nie powinno to dziwić, gdyż już w latach 60-tych XIX wieku Komitet Inżynieryjny Głównego Inspektoratu Twierdz rozważał dokonanie zmian w istniejących twierdzach. Po ostatnich modernizacjach w latach 30-stych, w wielu miastach wstrzymano prace dodatkowe, dokonywano tylko bieżących i najpotrzebniejszych konserwacji. Tymczasem inżynierowie zakładali dodanie do istniejących systemów fortyfikacji pierścienia fortów artyleryjskich. Docelowo miałyby być one rozstawione co 2-6 kilometrów w odległości około 6 kilometrów o twierdz, które dodatkowo miały zostać poddane modernizacji, a ich liczba zmniejszona. Tyle, że w Kołobrzegu nie było to możliwe. Po pierwsze, miasto-twierdza funkcjonowało już w piątej dekadzie równolegle jako kurort o perspektywie rozwojowej. Natomiast w 1959 roku, wraz z budową Kolei Zachodniopomorskiej, tereny twierdzy od strony północnej zostały oddzielone od morza linią kolejową. Powodowało to, że wraz z rozwojem techniki wojskowej i nowej artylerii, nie było większego sensu dalszego inwestowania w fortyfikacje. Warto też zwrócić uwagę na fakt, że w nowej sytuacji geopolitycznej, Kołobrzeg wypadł z zainteresowania militarnego jako takiego. Było to widać już podczas oblężenia twierdzy w 1807 roku, gdy opór załogi miał strategiczny sens tylko w momencie, gdy była ona w posiadaniu portu. Jego utrata de facto przekreślała funkcję, jaką wyznaczono twierdzy, a więc punkt desantowy lub przeładunkowy. Wymagałoby to silnego fortyfikowania terenów nadmorskich, co było kosztowne, ale wobec nowej sytuacji pozbawione szansy na dalszy rozwój. Poza tym, rozwój technologii w wyniku rewolucji przemysłowej powodował, że utrzymywanie twierdz w dotychczasowej formie nie miało większego sensu. Dowodziło tego chociażby oblężenie Sewastopola w 1855 roku podczas wojny krymskiej. Koncepcja twierdzy poligonalnej stała się przeżytkiem. Nowe gwintowane działa na wydłużone pociski odznaczały się znaczną donośnością i celnością.

W 1868 roku Krajowa Komisja Obronna kontynuowała temat zasadności finansowania i dalszego rozwoju twierdz pruskich, a o sprawie przesądziła wojna francusko-pruska lat 1870-71. Raport marszałka Moltkego z tej wojny przesądzał w tej sprawie. Raport Krajowej Komisji Obrony z 24 czerwca 1872 roku, nie tylko zredukował liczbę twierdz do 49, ale i dzielił je na 3 kategorie: twierdz mogących wytrzymać oblężenie po modernizacji (17 twierdz, w tym np. Poznań), twierdz, które po modernizacji byłyby w stanie oprzeć się niespodziewanemu atakowi i uniemożliwić ich zajęcie (17 twierdz), twierdz pozostawionych bez zmian (ich los miał być rozstrzygany później). O decyzji o likwidacji Twierdzy Kołobrzeg informuje art. VI Ustawy o funduszach na transformację i wyposażenie twierdz niemieckich z 30maja 1873 roku. Dokument ten zawiera wzmiankę o zapewnieniu środków finansowych na przekształcenie systemu twierdz zgodnie z potrzebami systemu obronnego Rzeszy. Likwidacji podlegało 8 twierdz, w tym w Kołobrzegu i Szczecinie.

Likwidacja twierdzy była procesem. Wiązała się ona ze zmianami w zakresie samej armii i stworzeniem nowego zaplecza wojskowego w Kołobrzegu, a także przekazywaniem gruntów armijnych do zasobu miasta. Działo się to sukcesywnie. Przez kolejne lata gmina przejmowała kolejne nieruchomości i fortyfikacje, które były rozbierane i zasypywane. Na tych terenach powstawały parki, place, skwery i ulice. Proces ten trwał ok. 30 lat. Część starych fortów została, ale zmieniła funkcję. Inne, jak Fort Wilczy, rozebrano później - tu akurat w 1925 roku, budując na jego miejscu amfiteatr. Mapa Kołobrzegu z 1890 roku pokazuje to w sposób niezwykle interesujący, ile było jeszcze wówczas w Kołobrzegu elementów fortyfikacyjnych.

Robert Dziemba




reklama

reklama

reklama

reklama

reklama

Dodaj komentarz

UWAGA!
Komentarze są prywatnymi opiniami Czytelników, za które redakcja nie ponosi odpowiedzialności. Publikowanie jest jednoznaczne z akceptacją regulaminu. Jeśli jakikolwiek komentarz narusza obowiązujące prawo lub zasady współżycia społecznego, prosimy o kontakt poczta@miastokolobrzeg.pl. Komentarze niezwiązane z artykułem, naruszające regulamin lub zawierające uwagi do redakcji, będą usuwane.

Komentarze zostaną opublikowane po akceptacji przez moderatora.

Zgody wymagane prawem - potwierdź aby wysłać komentarz



Kod antyspamowy
Odśwież

Administratorem danych osobowych jest  Wydawnictwo AMBERPRESS z siedzibą w Kołobrzegu przy ul. Zaplecznej 9B/6 78-100 Kołobrzeg, o numerze NIP: 671-161-39-93. z którym możesz skontaktować się osobiście pod numerem telefonu 500-166-222 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej wysyłając wiadomość mailową na adres poczta@miastokolobrzeg.pl Jednocześnie informujemy że zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych przysługuje ci prawo dostępu do swoich danych, możliwości ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania w zakresie wynikającym z obowiązującego prawa.

reklama