Clear Sky

8°C

Kołobrzeg

29 marca 2024    |    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy
29 marca 2024    
    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy

Redakcja: tel. 500-166-222 poczta@miastokolobrzeg.pl

Portal Miasto Kołobrzeg FBPortal Miasto Kołobrzeg na YT

Regionalny Portal Informacyjny Miasta Kołobrzeg i okolic

reklama

reklama

reklama

pomnik kołobrzeg

Podczas ostatnich obchodów Święta Konstytucji 3 Maja, w Kołobrzegu, po raz kolejny składano kwiaty pod pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego. Co miał wspólnego człowiek, który polską konstytucję łamał, z tą pramatką polskiego prawodawstwa? Czemu ma służyć to składanie kwiatów? Dlaczego w Kołobrzegu brakuje miejsc pamięci godnych polskiej racji stanu?

Pierwsze pomniki w przedwojennym Kołobrzegu powstawały w XIX wieku. Ich budowa związana była z upamiętnieniem czynów wojennych. Pierwszy miejski pomnik, powstał na schodach ratusza miejskiego. 2 lipca 1865 r. przed ratuszem odbyła się uroczystość odsłonięcia pomnika Fryderyka Wilhelma III. Aby go tam umieścić, rozebrano balustradę i znacznie poszerzono schody. Na cokole z granitu śląskiego stanął monument autorstwa Friedricha Drakego. Po bokach umieszczono reliefy Augusta Neitharda von Gneisenau oraz Joachima Nettelbecka – komendanta twierdzy oraz przywódcy mieszczan z roku 1807.

Kolejny monument powstał pod koniec XIX wieku. 9 maja 1897 roku na Placu Cesarskim (dziś Park 18 Marca), odsłonięto Pomnik Poległych autorstwa Georga Meyera z Berlina. Poświęcono go żołnierzom powiatu kołobrzesko-karlińskiego poległym w wojnach w roku 1864, 1866 i 1870. Składał się on cokołu obłożonego głazami, na którym żołnierz przejmował sztandar od swojego rannego kolegi. Poniżej znajdowała się tablica z żołnierzami z 54 Pułku Piechoty z Kołobrzegu, którzy zginęli na froncie. Były wśród nich, jak pisze H. Kroczyński, także nazwiska Polaków z zaboru pruskiego. W pamiętniku pewnej ziemianki z Wielkopolski, która wypoczywała pod koniec XIX wieku w Kołobrzegu, czytamy: "Wystawiono okazały poomnik ku czci poległych w 1870 roku w czasie wojny z Francją żołnierzy garnizonu kołobrzeskiego. Było między nimi wielu Polaków, także znajomych i kolegów Michała [męża kobiety], którzy byli zmuszeni walczyć i oddać życie za obcą sprawę, za wrogi sobie pruski kraj. Napis na pomniku brzmi:
Bogu, Cesarzowi i Wojsku
niech będą dzięki i cześć -
od gór skalistych aż po Bałtyk
Walczyli jak bohaterowie,
pozostają zwycięzcami,
ich nazwiska żyją nadal".
J. Patan, "Dzieje Dawnego Kurortu, Kołobrzeg 1872-1945".
Pomnik ten został uszkodzony w czasie walk w 1945 roku, a jego podstawę wykorzystano do wykonania pomnika żołnierzom poległym o "wyzwolenie Kołobrzegu". Tak pisze o tym pierwszy prezydent miasta Stefan Lipicki: "Na placu 18 Marca, na cokole wykonano pomnik wdzięczności dla poległych w walce o Kołobrzeg żołnierzy polskich i radzieckich. Wyższą część pomnika wykonano z betonu i obłożono obrobionymi granitowymi płytami, orła i tablicę wykonano w Szczecinie. Budową pomnika zajął się Komitet Obywatelski".

Nadszedł czas na upamiętnienie słynnych walk o miastu w 1807 roku podczas wojny francusko-pruskiej. Było to dzieło Georga Meyera z Berlina, które wzniesiono od północnej strony kolegiaty. Jego uroczyste odsłonięcie miało miejsce 2 lipca 1903 roku. Przed monumentem wykonano specjalną konstrukcję składającą się z trzech luf armatnich i pruskiego moździerza. Był to jeden z najbardziej znanych monumentów w przedwojennym mieście nad Parsętą, związany z bohaterami pruskimi Niemiec i pieczołowicie kultywowaną historią oblężenia z roku 1807.

Następstwa pierwszej wojny światowej były okrutne. Miliony zabitych w Europie objawiły się traumą, pogłębianą warunkami traktatu wersalskiego. Także w Kołobrzegu zginęło kilkuset mieszkańców, a pamięć tego wielkiego konfliktu była pieczołowicie pielęgnowana. Najważniejszym obiektem, w którym upamiętniono poległych na frontach Wielkiej Wojny kołobrzeżan była kolegiata. Tam 2 lipca 1924 roku dokonano odsłonięcia filara w nawie głównej (obok tzw. Barwnego Filara), na którym malarz Paul Thol namalował symbole wojskowe, herb miasta i 22 naramienniki oddziałów 2. Korpusu Armijnego. Na samym dole znajdowały się cztery tablice z 534 nazwiskami poległych mieszkańców. Ponadto, w mieście odsłonięto cztery pomniki z nazwiskami żołnierzy niemieckich z Kołobrzegu, którzy polegli na froncie. Z tego czasu do dnia dzisiejszego zachował się jeden obiekt: nadnaturalnej wielkości żołnierza w hełmie, z mieczem i tarczą. Został on znaleziony w latach 90-tych na bagnie pomiędzy ulicą Kupiecką i Myśliwską, bez cokołu i głowy. Trafił na składowisko Zieleni Miejskiej.

W okresie przed 1945 roku realizowano wiele innych upamiętnień, zarówno osób zasłużonych dla miasta, jak Heinricha Martensa – ogrodnika miejskiego, jak i Magnusa Hirschfelda – prekursora seksuologii w Niemczech. Upamiętniono także inne osoby, jak wybitnego kompozytora i organistę niemieckiego romantyzmu Maxa Regera. Pamiątkowa tablica została ufundowana przez kołobrzeskich nazistów na pamiątkę wizyty w Kołobrzegu w 1933 roku Hermanna Göeringa. Zawisła na Pałacu Nadbrzeżnym i gdy ją znaleziono już po zakończeniu walk o miasto, obiekt otrzymał polską nazwę „Pałac Göeringa”.

Po zakończeniu działań wojennych, pierwszy kołobrzeski pomnik został oddany od użytku już 1 listopada 1945 roku. Była nim latarnia morska, która pełniła funkcję pomnikową, upamiętniającą Wielką Wojnę Ojczyźnianą (1941-1945). Potem pomnik ten był przerabiany, a swoją funkcję pełni do dziś, tyle, że nawiązuje do upamiętnienia II wojny światowej. W 1948 roku, dzięki inicjatywie władz lokalnych, w Parku 18 Marca powstaje pomnik upamiętniający poległych w walkach o Kołobrzeg. Rozpoczyna to cały okres upamiętniania boju o Kołobrzeg. Powstają tablice poświęcone poszczególnym miejscom walk, poświęcone poległym żołnierzom (E. Łopuski, E. Gierczak). W 1963 roku odsłonięty został Pomnik Zaślubin autorstwa Wiktora Tołkina. On również jest autorem głównego pomnika na Cmentarzu Wojennym, dziś w Kołobrzegu, wówczas w Zieleniewie. W 1980 roku powstaje kolejne dzieło: Pomnik Sanitariuszki autorstwa Adolfa Cogiela.

Po 1989 roku powstawały kolejne pomniki i tablice, związane z ruchem kombatanckim, pionierskim, niepodległościowym. Pierwszy pomnik, arcybiskupa Marcina Dunina-Sulgustowskiego, więźnia Twierdzy Kołobrzeg w latach 1839-1840, w 1990 roku odsłonił Prymas Polski, kardynał Józef Glemp. Jego autorem jest Zygmunt Wujek. Wiele emocji wzbudziło odsłonięcie pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego, autorstwa Romualda Wiśniewskiego, nie tylko ze względu na fakt, że znajduje się na nim rok 1926, ale również ze względu na samą działalność społecznego komitetu… W 2000 roku odsłonięty został Pomnik Milenijny, autorstwa Wiktora Szostało, który niesmak w związku ze swoją przerobioną formą budzi po dziś dzień. Nie było nikogo, kto powstrzymałby tę dziecinną radość tworzenia rzeczy symbolicznych, ale pustych w znaczeniu. W 2007 roku powstał pomnik komandora Stanisława Mieszkowskiego (dziś kontradmirała), autorstwa Romualda Wiśniewskiego, a obok niego Pomnik Rybaka. Podobny pomnik, tyle że rybaka i rybaczki, odsłonięto w porcie jachtowym. Upamiętnienia następowały także w postaci tablic: w bazylice, na ratuszu czy małym kościele. Z takich upamiętnień warto wykazać tablicę pamięci dra Władysława Brzezińskiego na budynku przy Alei Św. Jana Pawła II, ale także głaz z tablicą założycieli Kołobrzegu: księcia Warcisława III i biskupa Hermanna von Gleichen, głaz na Skwerze Pionierów czy w Lesie Kołobrzeskim. Osobną kategorią są upamiętnienia na kołobrzeskim cmentarzu.

Robert Dziemba

reklama

reklama

reklama

reklama

reklama

Dodaj komentarz

UWAGA!
Komentarze są prywatnymi opiniami Czytelników, za które redakcja nie ponosi odpowiedzialności. Publikowanie jest jednoznaczne z akceptacją regulaminu. Jeśli jakikolwiek komentarz narusza obowiązujące prawo lub zasady współżycia społecznego, prosimy o kontakt poczta@miastokolobrzeg.pl. Komentarze niezwiązane z artykułem, naruszające regulamin lub zawierające uwagi do redakcji, będą usuwane.

Komentarze zostaną opublikowane po akceptacji przez moderatora.

Zgody wymagane prawem - potwierdź aby wysłać komentarz



Kod antyspamowy
Odśwież

Administratorem danych osobowych jest  Wydawnictwo AMBERPRESS z siedzibą w Kołobrzegu przy ul. Zaplecznej 9B/6 78-100 Kołobrzeg, o numerze NIP: 671-161-39-93. z którym możesz skontaktować się osobiście pod numerem telefonu 500-166-222 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej wysyłając wiadomość mailową na adres poczta@miastokolobrzeg.pl Jednocześnie informujemy że zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych przysługuje ci prawo dostępu do swoich danych, możliwości ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania w zakresie wynikającym z obowiązującego prawa.

reklama