Kędrzyno to niewielka wieś w gminie Siemyśl, oddalona 19 kilometrów na południowy-zachód od Kołobrzegu. Jej nazwa pojawia się po raz pierwszy w 1276 roku jako Chandurin, a w 1277 roku jako Candelin. Na mapie Lubinusa z 1618 roku mamy Gandelin i taka nazwa przetrwała do 1945 roku. Po reformie nazewnictwa powstało Kędzierzewo, a od 1946 roku używana jest nazwa Kędrzyno. Nazwa, wg A. Chludzińskiego, pochodzi od nazwy osobowej Chądora (przymiotnik chędogi oznacza schludny).

Jednak historia Kędrzyna nie sięga XIII wieku. Jest znacznie starsza i sięga czasów słowiańskich, a konkretnie VIII wieku. Znajduje się tam grodzisko cyplowe, wpisane 25 lipca 1969 roku do rejestru zabytków i będące pod ochroną prawa. Chciałem zdobyć więcej informacji na temat eksploracji tego terenu, niestety publikacja na temu poświęcona jest dostępna w bibliotece na miejscu, a Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych nie udostępnia jej na zasadach ogólnych. Dlatego zainteresowanych odsyłam do pracy Aliny Urbańskiej, pt.: „Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na wczesnośredniowiecznym grodzisku w Kędrzynie, pow. Kołobrzeg”, [w:] Sprawozdania Archeologiczne t. 14 (1962). Kędrzyno pojawia się w dokumencie datowanym 7 marca 1276 roku, w którym biskup kamieński Hermann von Gleichen potwierdza stan posiadania okolicznych majątków przez kapitułę kolegiacką w Kołobrzegu. Uposażenie ze wsi było przypisane do prebend kapitulnych, których było w kościele mariackim w Kołobrzegu jedenaście. Każdy kanonik miał przypisane mu nadanie, z którego musiał się utrzymać. W owym czasie, w podkołobrzeskich wsiach było wielu Słowian, którzy zaczęli mieszać się z osadnikami przybyłymi z zachodnich i południowych Niemiec. Prawo niemieckie i zwyczaje powodowały, że słowiańszczyzna została naturalnie zgermanizowana. W okresie średniowiecza nie mamy więcej wzmianek o tej miejscowości. Gdy pojawia się ona z powrotem na kartach historii, określana jest jako „stare lenno” rodu Manteufflów. Ten niezwykle ważny ród pomorski władał tymi terenami przez kilka stuleci. W XVIII wieku dochodzi do zmian właścicielskich. Od 1731 roku Kędrzyno było majątkiem dziedzicznym, który w 1748 roku trafił do Balthazara Friedricha von Goltz i jego żony Henrietty z domu von Manteuffel. Po wojnie siedmioletniej Kędrzyno często zmieniało właściciela, aby w 1804 przejęła je wdowa po Johannie Krugerze, który zakupił wioskę za 12 tysięcy talarów. W 1824 Kędrzyno znalazło się w rękach rodziny Darkow. W 1854 roku wieś odziedziczyli dwaj bracia: Frierdrich Ludwig Ferdynand i Carl Ernst Theodor. W 1888 roku tereny te nabył konsul Lehment z Kołobrzegu.

W 1784 roku Kędrzyno składało się z majątku folwarcznego, folwarku pastewnego i 5 rolników. W 1931 roku było to 831 hektarów. Natomiast w 1784 roku mieszkało tu ok. 56 osób. Jak pisze M. Vollack, nie wiadomo dlaczego, ale w 1816 roku populacja wzrosła aż do 119 mieszkańców. Kolejne wzrosty liczebności ludności wiązały się z reformą rolnictwa i Wiosną Ludów. W 1867 roku mieszkały tu 274 osoby. W 1905 roku Kędrzyno liczyło 384 osoby, a w 1939 - 330. 52,1% populacji stanowili mężczyźni. Uprawiano tu żyto, owies, ziemniaki, a także rośliny paszowe. Hodowano konie, bydło mleczne, preferowano jednak tucz świń, a do 1888 roku hodowano owce.

Szkoła w Kędrzynie powstała w 1880 roku. Przed wybuchem II wojny światowej uczyło się tu 51 dzieci. We wsi nie było kościoła. Wierni, w większości ewangelicy, należeli do parafii w Sarbii. Wraz z przybywaniem do wsi nowych osadników i rolników, zaczęli występować katolicy i to narodowości polskiej. W 1905 roku było 9 takich osób, w tym 4 Polaków, ale w 1925 roku już tylko 2 osoby. Katolicy podlegali pod Parafię Św. Marcina w Kołobrzegu.

Robert Dziemba
Fot. Zentyg45, Wikipedia