Clear Sky

8°C

Kołobrzeg

29 marca 2024    |    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy
29 marca 2024    
    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy

Redakcja: tel. 500-166-222 poczta@miastokolobrzeg.pl

Portal Miasto Kołobrzeg FBPortal Miasto Kołobrzeg na YT

Regionalny Portal Informacyjny Miasta Kołobrzeg i okolic

reklama

reklama

reklama

byszewo kołobrzeg

Znajdująca się w gminie Siemyśl niewielka wieś Byszewo, ma – podobnie jak kilka innych wsi w powiecie kołobrzeskim, historię sięgającą czasów starożytnych. Niestety, niewiele o niej wiemy, gdyż zachowały się jedynie wzmianki wynikające ze znalezisk o charakterze archeologicznym. Znaleziska te miały charakter przypadkowy, związany z pracami rolniczymi czy erozją terenu. I tak w 1935 roku, co zaznacza M. Vollack, na niewielkim polu w odległości 250 metrów od wsi, znaleziono kamienny topór wykonany z krzemienia. Przypisywano go do wczesnej epoki kamienia i datowano na okres 2000-4000 lat przed Chrystusem. Znalezisko było w posiadaniu prywatnym i jak wskazuje niemiecki naukowiec, przed 1945 rokiem nie było go w ewidencji ani muzeum kołobrzeskiego, ani szczecińskiego (to ciekawa wzmianka, być może ukierunkowująca nas w opracowaniu historii berła sztyletowego z Leszczyna).

Byszewo występuje w źródłach historycznych, podobnie jak wiele innych wsi kołobrzeskich, co jest związane z wypisem posiadłości kapituły kołobrzeskiej w dokumencie z 1276 roku. A. Chludziński jednak doszukuje się istnienia tej wsi już wcześniej, wskazując na zapis w zbiorze dokumentów publikowanych w „Pommersches Urkundenbuch” w roku 1248. Występuje tam Borisowe, w 1252 roku przekształcone w Broswe, a potem w Bursowe. W 1276 roku pojawia się wieś Burizsowe, a w 1282 roku Bussow. Nazwa ta w kolejnych stuleciach minimalnie ewoluowała, a w 1784 roku podczas rozkwitu pruskiego osadnictwa otrzymała nazwę obowiązującą do 1945 roku: Büssow. Trudno powiedzieć, jakie prawa od samego początku do Byszewa miała kapituła, czy miała tam swoje włości, czy były to nadania kanoników, czy też czerpano z nich wyłącznie dziesięcinę. Źródła są tu oszczędne, choć skłaniałbym się jednak ku hipotezie, że kanonicy mieli tam swoje włości, a z kolejnych pól czerpali przychody w postaci dziesiątej części plonów. W 1435 roku pojawia się wzmianka o dzierżawie terenów w Byszewie przez Henninga von Manteuffla od kościoła Św. Ducha w Kołobrzegu. Natomiast od 1474 roku znaczne przychody z tej wsi uzyskiwał kantor kapituły kolegiackiej w Kołobrzegu. Gdy na początku lat 20-tych XVI wieku władzę w diecezji kamieńskiej przejmuje Erazm von Manteuffel, 1/4 wsi otrzymuje Jakub Kasper Adebar (pomagają mu w tym dobre układy z biskupem, za co w 1524 roku został skazany na śmierć przez ścięcie, a wyrok wykonano 28 lub 29 grudnia). Jego syn, Hans, nie zrzekł się tych włości, nawet wówczas, gdy objął urząd burmistrza, pomimo, że wymagała tego uchwała rady podjęta w 1364 roku, stanowiąca o tym, że żaden obywatel miasta nie może posiadać majątku, który nie podlegałby miejskiemu sądowi. Byszewo pozostało jako częściowa własność w rodzie Adebarów na kolejne lata, zwłaszcza, że w 1526 roku Adebarowie zakupili kolejną ćwiartkę ziemi w tej miejscowości od scholastyka Johanna von Plattena.

Po okresie średniowiecza, w historii Byszewa nadszedł czas zniszczeń. Wieś została spustoszona w czasie wojny trzydziestoletniej. Następnie, majątek przejęło miasto, z którym procesował się ród Adebarów, otrzymując odszkodowanie w wysokości 2 tysięcy talarów pod koniec XVII wieku. Ten miejski majątek został ponownie zniszczony w latach 1758-1762 podczas wojny siedmioletniej. Wieś była okresowo okupowana przez Rosjan. Jak pisze M. Vollack, „było to jedno z sześciu miejsc w sąsiedztwie Twierdzy Kołobrzeg, które spłonęły całkowicie, chłopi uciekli nie wiadomo dokąd”. Po zakończeniu okupacji, teren ten został wdrożony do programu związanego z zasiedlaniem i odbudową, za czym optował król Fryderyk II. Kołobrzeska kamera była zobowiązana do promowania osadnictwa na tym terenie i budowy domów z darmowego drewna. Osiedleńców poszukiwano w różnych częściach Prus – podobnie jak w innych wsiach naszego powiatu. Tu jednak nie tylko coś poszło nie tak i brakowało chętnych, to dodatkowo sprawa doszła do króla, który 3 czerwca 1773 roku wydał stanowisko do poddanych w tej sprawie, zaznaczając, że poziom zagospodarowania wsi powoduje u niego skrajne niezadowolenie. Poziom osadnictwa uległ poprawie, a król zalecił uprawiać tam tytoń, co jednak, wszystko na to wskazuje, nie skończyło się powodzeniem. Jak zawiadamiał króla burmistrz Kołobrzegu, gleby w Byszewie są słabej jakości. Reformy spowodowały jednak, że wieś została zasiedlona i się rozwijała. Nie ma informacji o jej zniszczeniu w okresie oblężenia Kołobrzeg w 1807 roku. Dalsze zmiany zaszły po 1807 roku w związku z reformami Steina i Handenberga. Ich celem była modernizacja państwa pruskiego, rozbitego porażką wojenną i pokojem tylżyckim. Reformy te pozwoliły wyjść Prusom z feudalizmu do kapitalizmu, przy zachowaniu monarchii absolutnej bez konieczności uchwalania konstytucji czy powoływania parlamentu.

Byszewo zachowało układ typowej pomorskiej wsi średniowiecznej. Pod koniec XVIII wieku mieszkało tu ok. 161 osób. W 1816 roku, podczas pierwszego spisu pruskiego ujawniono tu 127 mieszkańców (spadek miał być spowodowany wojną lat 1806-1807). Do 1855 roku liczba mieszkańców rosła i wyniosła 264 osoby. Gdy końca dobiegła I wojna światowa, w Byszewie mieszkało już 413 osób. Kryzys okresu powojennego spowodował spadek mieszkańców, którego do wybuchu II wojny zatrzymać się nie udało. W 1939 roku mieszkało tu 277 osób (54,9% mężczyzn). W tym czasie, do celów rolniczych i ogrodowych wykorzystywano 76,1% gruntów. Uprawiano tu głównie ziemianki, żyto i rośliny pastewne. Hodowano zasadniczo trzodę chlewną, gdyż hodowla bydła wymagała dużej ilości terenów zielonych, których w wiosce brakowało. Ponadto, w Byszewie hodowano drób.

Nowa szkoła w Byszewie powstała dopiero w 1930 roku. W 1939 roku uczyło się tam 31 dzieci. Odsetek analfabetów w 1871 roku wynosił tu 6,5%. Miejscowość należała do parafii w Niemierzu. Funkcjonowały tu dwa cmentarze.

Robert Dziemba
Fot. Wikipedia

reklama

reklama

reklama

reklama

reklama

Dodaj komentarz

UWAGA!
Komentarze są prywatnymi opiniami Czytelników, za które redakcja nie ponosi odpowiedzialności. Publikowanie jest jednoznaczne z akceptacją regulaminu. Jeśli jakikolwiek komentarz narusza obowiązujące prawo lub zasady współżycia społecznego, prosimy o kontakt poczta@miastokolobrzeg.pl. Komentarze niezwiązane z artykułem, naruszające regulamin lub zawierające uwagi do redakcji, będą usuwane.

Komentarze zostaną opublikowane po akceptacji przez moderatora.

Zgody wymagane prawem - potwierdź aby wysłać komentarz



Kod antyspamowy
Odśwież

Administratorem danych osobowych jest  Wydawnictwo AMBERPRESS z siedzibą w Kołobrzegu przy ul. Zaplecznej 9B/6 78-100 Kołobrzeg, o numerze NIP: 671-161-39-93. z którym możesz skontaktować się osobiście pod numerem telefonu 500-166-222 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej wysyłając wiadomość mailową na adres poczta@miastokolobrzeg.pl Jednocześnie informujemy że zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych przysługuje ci prawo dostępu do swoich danych, możliwości ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania w zakresie wynikającym z obowiązującego prawa.

reklama