Clear Sky

8°C

Kołobrzeg

29 marca 2024    |    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy
29 marca 2024    
    Imieniny: Wiktoryna, Cyryl, Eustachy

Redakcja: tel. 500-166-222 poczta@miastokolobrzeg.pl

Portal Miasto Kołobrzeg FBPortal Miasto Kołobrzeg na YT

Regionalny Portal Informacyjny Miasta Kołobrzeg i okolic

reklama

reklama

reklama

bogucino kołobrzeg

Ilustracje i zdjęcia to coś, co przyciąga uwagę czytelników, gdy omawiam dzieje poszczególnych miejscowości, albo zabytków. Niestety, nie zawsze ich ekspozycja jest możliwa, bo do naszych czasów takowe się nie zachowały, co oczywiście nie oznacza, że ich nie ma. Zapewne leżą w prywatnych archiwach, niekoniecznie tylko niemieckich. Tak jest w przypadku Bogucina, niewielkiej wsi na północy powiatu kołobrzeskiego leżącej 1,5 km od Parsęty, położonej ok. 8 km na południe od Kołobrzegu. Miejscowość znajduje się w rozlewisku Parsęty, do której małe rowy odprowadzają wodę, ale przepływa przez nią rzeka Bogucinka. Teren miejscowości jest dość pofałdowany w krajobrazie morenowym, położonym 20-30 metrów nad poziomem morza.

Według Manfreda Vollacka, historia Bogucina sięga czasów najazdów wikińskich na Pomorze, choć to tylko hipoteza i można uznać, że nieco robocza, aczkolwiek dyskusja nad okresem wczesnego średniowiecza i w ogóle okresem prahistorii w dziejach powiatu kołobrzeskiego cieszy się coraz większym zainteresowaniem w Pracowni Historii Kołobrzegu Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Na ten temat więcej przeczytać będzie można w „Roczniku Kołobrzeskim”, którego pierwszy numer ukaże się w grudniu 2020 roku. W przypadku Bogucina, w maju 1837 roku na polu rolnika Schulza, nad brzegiem stawu robotnik Henke znalazł gliniany garnek ze starożytnymi monetami i srebrnymi naczyniami. Przeprowadzono rozpoznanie tego znaleziska i okazało się, że 136 monet pochodziło z Saksonii i Frankonii (prawdopodobnie VIII-IX wiek), a 26 monet przyporządkowano wschodnim władcom Turkienstanu. M. Vollack uważa, że ten skarb w ziemi złożyli Wikingowie jako depozyt, tyle, że nikt go nigdy nie podjął. Niestety, nie zachował się szerszy opis monet, nie wiadomo także, gdzie one ostatecznie trafiły, ale raczej nie do Kołobrzegu. Natomiast możemy wysunąć hipotezę, że w tym miejscu był jakiś obóz tymczasowy, bowiem nie ma jakichkolwiek dowodów na funkcjonowanie tej miejscowości w okresie przed XII wiekiem.

Bogucino jest jedną z najstarszych małych miejscowości w powiecie kołobrzeskim. A. Chludziński wskazuje istnienie wsi Bogutino już w 1112 roku. M. Vollack pod datą 1194 wskazuje informację, że księżna pomorska Anastazja oraz jej synowie potwierdzają darowiznę, zgodnie z którą, po śmierci księcia Kazimierza II wieś Bogucino przypaść miała kapitule kolegiackiej w Kołobrzegu (wówczas Stare Miasto, dzisiejsze Budzistowo). Księżna Anastazja był córką Mieszka III Starego. Była drugą żoną księcia Bogusława I. Związek ten zawarto 26 kwietnia 1177 roku. Bogusław I zmarł w 1187 roku, a więc księżna stając do dokumentu była wdową, a działała w imieniu swoich dwóch synów, którzy przedłużyli męską linię Gryfitów: Bogusława II i Kazimierza II. To właśnie śmierć tego ostatniego, a urodził się on prawdopodobnie w 1179 roku, miała spowodować zmianę własności Bogucina. Kazimierz II pomorski, zwolennik zacieśniania stosunków politycznych pomiędzy Pomorzem a Polską, zmarł w 1219 roku. Wdowa po Kazimierzu II – duńska księżniczka Ingardis, potwierdziła darowiznę na rzecz kołobrzeskiej kapituły, zgodnie z dokumentem z 1194 roku, a jako mocno sympatyzująca z kościołem, przekazała również wieś Charzyno i Sarbię, ale sytuacja się tu komplikuje, bo ostatecznie księżna podarowała Bogucino dożywotnio kasztelanowi kołobrzeskiemu Tirnikowi, a w przypadku zmiany miejsca zamieszkania wieś wróciłaby do kościoła (natomiast książę Warcisław III ograniczył darowiznę dla kapituły tylko do Bogucina, odbierając pozostałe wymienione wsie). Kolejne potwierdzenie darowizny Bogucina dla kapituły mamy w 1262 roku. Jednak aż do 1363 roku trwał spół o przebieg granicy pomiędzy właścicielem Pustar i kapitułą, która była właścicielem Bogucina. Kolejny spór dotyczył połowów w Parsęcie. Trwał on aż do 1564 roku, kiedy zapadła decyzja o zgodzie na używanie niewielkich sieci.

Jak wskazuje M. Vollack, Bogucino jest modelowym przykładem średniowiecznego niemieckiego osadnictwa wschodniego. Wieś składała się z drogi, po obu stronach której powstawały zabudowania, a dokładnie 9. 6 wzniesiono po stronie północnej, a 3 po stornie południowej. Ten obraz przetrwał do 1945 roku. Ciekawa jest anegdota, bo tylko tak chyba można ją traktować, dotycząca budowy kościoła przez mieszkańców Bogucina. Aż do wojny trzydziestoletniej, Bogucino należało do parafii św. Gertrudy w Kołobrzegu. W 1630 roku spalono most na Parsęcie (nie wiadomo o którym moście mowa, być może któryś z mostów przed samą twierdzą został zniszczony, co uniemożliwiło przedostanie się do Przedmieście Geldern (Radzikowskie), ale bardziej chyba chodzi o most w okolicach Budzistowa). W konsekwencji tych utrudnień, Bogucino przyporządkowano parafii w Czerninie. Temu mieli jednak sprzeciwiać się bogucińscy rolnicy, którzy do Czernina jeździć czy chodzić nie chcieli. Sprzeciw był na tyle duży, że na górce na tzw. Kirchenbergu (dzisiejsze wzniesienie z dawnym poniemieckim cmentarzem) mieszkańcy mieli rozpocząć budowę własnego kościoła. Postępy prac miały być tak długo niszczone przez mieszkańców Czernina, aż w Bogucinie zrezygnowano z tego pomysłu. Miał tam pozostać tylko cmentarz, który, jak wiadomo z zapisów, zaczął funkcjonować w XIX wieku. Być może jego pochodzenie jest starsze – wymagałoby to przeprowadzenia badań archeologicznych.

Na koniec tych rozważań, warto jeszcze chwilę pozostać w temacie nazwy wsi. W 1112 roku spotykamy się z nazwą Bogutino. Sto lat później występuje już nazwa Begutino, potem Bogutyn, Bogutin, Bogetyn, Bogatyn, Boguntin, a w dokumencie zawartym w „Pommersches Urkundenbuch” już Boggentino. Nazwa Bogentin utrwaliła się już w czasach reformacji i wzmiankowana jest w 1554 roku. Jest ciekawy wyjątek na mapie Lubinusa z 1618 roku. Nazwa wsi zapisana została jako „Poggentin”. Objeżdżający kołobrzeską krainę naukowiec taką nazwę usłyszał i tak też ją zapisał, zamieniając „b” na „p”. W ten sam sposób modyfikacji nazw dokonywali niemieccy kanceliści, więc było to jakby na porządku dziennym…

Bogucino posiadało jedne z najlepszych gleb w powiecie kołobrzeskim. Grunty orne stanowiły 74,9% powierzchni miejscowości, która w 1931 roku miała 581,5 hektara powierzchni. W 1784 roku w Bogucinie znajdowało się 11 domostw wraz z młynem, co miało dawać według średnich obliczeń około 77 mieszkańców. W 1816 roku wieś zamieszkiwało 127 osób. Populacja Bogucina osiągnęła swój szczyt w 1867 roku, kiedy odnotowano tu 252 mieszkańców. W kolejnych latach liczba ludności spadała. Powód był ten sam, co w innych wsiach pomorskich, a więc wdrożenie ustawy o swobodzie poruszania się z 1861 roku, ale także emigracja do miast za lepszą przyszłością. W kolejnych latach przyczyniła się do tego także rewolucja przemysłowa. W 1939 roku w Bogucinie mieszkały tylko 93 osoby, z czego mężczyźni stanowili niemal połowę mieszkańców. W miejscowości znajdowała się szkoła, w której w 1939 roku uczyło się 34 dzieci.

Robert Dziemba
Na zdjęciach widoczne są zabudowania Bogucina, wzniesienie Kirchenberg (dawny cmentarz), a także rzeczka Bogucinka

bogucino kołobrzeg

bogucino kołobrzeg

bogucino kołobrzeg

reklama

reklama

reklama

reklama

reklama

Dodaj komentarz

UWAGA!
Komentarze są prywatnymi opiniami Czytelników, za które redakcja nie ponosi odpowiedzialności. Publikowanie jest jednoznaczne z akceptacją regulaminu. Jeśli jakikolwiek komentarz narusza obowiązujące prawo lub zasady współżycia społecznego, prosimy o kontakt poczta@miastokolobrzeg.pl. Komentarze niezwiązane z artykułem, naruszające regulamin lub zawierające uwagi do redakcji, będą usuwane.

Komentarze zostaną opublikowane po akceptacji przez moderatora.

Zgody wymagane prawem - potwierdź aby wysłać komentarz



Kod antyspamowy
Odśwież

Administratorem danych osobowych jest  Wydawnictwo AMBERPRESS z siedzibą w Kołobrzegu przy ul. Zaplecznej 9B/6 78-100 Kołobrzeg, o numerze NIP: 671-161-39-93. z którym możesz skontaktować się osobiście pod numerem telefonu 500-166-222 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej wysyłając wiadomość mailową na adres poczta@miastokolobrzeg.pl Jednocześnie informujemy że zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych przysługuje ci prawo dostępu do swoich danych, możliwości ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania w zakresie wynikającym z obowiązującego prawa.

reklama