Overcast Clouds

10°C

Kołobrzeg

28 marca 2024    |    Imieniny: Aniela, Sykstus, Joanna
28 marca 2024    
    Imieniny: Aniela, Sykstus, Joanna

Redakcja: tel. 500-166-222 poczta@miastokolobrzeg.pl

Portal Miasto Kołobrzeg FBPortal Miasto Kołobrzeg na YT

Regionalny Portal Informacyjny Miasta Kołobrzeg i okolic

reklama

reklama

reklama

Stefan Lipicki – pierwszy prezydentTemat Stefana Lipickiego, postaci w Kołobrzegu zapomnianej, wszakże zmarł on w 1981 roku, powrócił za sprawą idei nadania jego imienia ulicy, obecnej ulicy Kniewskiego.


Kołobrzeg miał prezydenta od 31 maja do 1 września 1945 roku. Dopiero zarządzenie Ministra Gospodarki Terenowej i Administracji Przestrzennej z 22 lutego 1985 roku przyznało Kołobrzegowi prawo do posiadania prezydenta. Funkcję tę pełnili kolejno: Jerzy Roszkiewicz, Henryk Bieńkowski, Bogdan Błaszczyk, Zbigniew Błaszczuk, Henryk Bieńkowski i przez trzy kadencje Janusz Gromek.

Stefan Lipicki urodził się 22 lipca 1910 roku w Berlinie-Tempelhof. Z wykształcenia był budowniczym. Po skończeniu studiów powołano go do wojska. Potem pracował w Poznaniu, a od lutego 1939 roku znowu służył w Wojsku Polskim, gdzie zastał go wybuch II wojny światowej. Był dowódcą plutonu w 25 Dywizji Piechoty i dowódcą kompanii w 17 Dywizji Piechoty. 26 września dostał się do niewoli niemieckiej, z której trzy razy uciekał. Skazano go za to na dwa lata obozu. Przebywał w oflagu Waldenberg, skąd został oswobodzony w styczniu 1945 roku przez Armię Czerwoną.

Powrócił do Poznania, gdzie zgłosił się jako ochotnik do Pełnomocnika Rządu RP na Pomorze Zachodnie. W kwietniu znajdował się w zespole Piotra Zaremby, późniejszego prezydenta Szczecina. Trafił do Piły, skąd został skierowany do Kołobrzegu jako kierownik Biura Techniczno-Budowlanego. Do Kołobrzegu trafia jeszcze w kwietniu, ale miasto płonie, a poza tym jest to teren znajdujący się pod okupacją radziecką. Rozpoczął więc pracę w tymczasowej siedzibie Starostwa Powiatowego w Karlinie.

Obowiązki prezydenta Kołobrzegu powierzył mu 31 maja 1945 roku Władysław Ciesielski, pełnomocnik rządu na obwód kołobrzesko-karliński. Tego dnia, ppłk Bobirenko, komendant wojenny Kołobrzegu, zdał władzę nad miastem Polakom. Lipicki zaczynał tu wszystko od początku. Trzeba było zorganizować polskie życie, przystąpić do wprowadzania choćby namiastki normalności na ziemiach, gdzie diabeł mówił dobranoc. W nocy szerzył się terror żołnierzy Armii Czerwonej. Nie brakowało złodziei i bandytów. Trudne t były czasy, ale trzeba było jakoś sobie radzić. Zaczęto porządkować ulice, chować zwłoki, także ciała żołnierzy polskich. Uruchomiono tymczasową elektrownię i wodociągi. Wiele prac wykonywano w uzgodnieniu i przy pomocy Armii Czerwonej. Administracja i pomoc prezydenta funkcjonowały społecznie. Wynagrodzeniem było jedzenie. W tym czasie, udało się zrealizować wiele zadań, uporządkować wstępnie miasto, uruchomić szpital powiatowy, którym kierował Witold Recki, umożliwić przyjazd pionierom, uruchomić gospodarstwo w Stefanowie (Kądzielno), uruchomić kościół parafialny, który był dowodem na prawdziwą stabilizację w mieście. Pierwszym proboszczem był franciszkanin, Polikarp Maciejowski.

Nie wiadomo w jakich warunkach, prawdopodobnie z dniem 1 września, Lipicki przestał pełnić urząd prezydenta. Miało to miejsce najprawdopodobniej z powodów politycznych. Trudno powiedzieć, co zadecydowało, gdyż nie zachowały się na ten temat dokumenty. Lipieckiego zastąpił Stanisław Brożek, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej. Nie udało się dotrzeć do informacji, jak na urząd już burmistrza, został powołany Brożek. Wymaga to dalszych badań. Jego awans został zatwierdzony wyborem jego osoby w dniu 22 września 1945 roku podczas I Zjazdu Powiatowego Polskiej Partii Socjalistycznej w Karlinie, na szefa struktur powiatowych PPS. Więcej światła w tej kwestii rzuca A. Bojar-Fijałkowska, pisząc o początkach władzy komunistycznej w Kołobrzegu. Lipickiemu poświęca zaledwie kilka zdań, skupiając się na Stanisławie Brożku, jako realizatora nowej myśli politycznej i autora koncepcji rozwiązania problemów stojących przed odradzającym się miastem, oczywiście w ścisłej współpracy Polskiej Partii Socjalistycznej z Polską Partią Robotniczą. Sam Brożek krytykował administrację Lipickiego: „Obsada stanowisk niefachowa, składająca się z ludzi pragnących pracować, ale nie mających doświadczenia zawodowego”. Bojar-Fijałkowska rozwija tę myśl, wskazując, że pierwszą kadrę administracyjną stanowili ludzie „niejednorodni politycznie”, dobierani przypadkowo.

Stefan Lipicki pełnił jeszcze funkcję przewodniczącego Rady Miejskiej w Kołobrzegu w latach 1947-48. Pracował w różnych zakładach produkcyjnych na terenie miasta, prowadził także działalność gospodarczą. Zmarł 13 listopada 1981 roku. Pochowany został na Cmentarzu Komunalnym w Kołobrzegu.

Z inicjatywy Fundacji Historia Kołobrzegu, zgłoszono osobę Stefana Lipickiego, jako następcę Władysława Kniewskiego, patrona ulicy. Pojawiły się wszakże zastrzeżenia, że Lipicki był komunistą. Trudno ustosunkowywać się historykowi do takiego zarzutu, gdyż jest to kategoria bardzo nieostra. Lipicki nie stał na czele żadnych organów partyjnych w Kołobrzegu. Autorzy jakichkolwiek znanych mi opracowań nigdzie o nim nie wspominają. Jego nazwisko nie pojawia się również w znanych publikacjach dotyczących aparatu bezpieczeństwa państwa okresu PRL, a także prześladowania opozycji demokratycznej w tym okresie. Wadą Lipickiego może być to, że nie był tak zwanym żołnierzem wyklętym, która to naukowo równie nieostra i pozbawiona standaryzacji kategoria, zastąpiła nam już bohaterstwo żołnierzy polskiego września i Armii Krajowej. Wadą Lipickiego jest także to, że żył w trudnych czasach, gdy trzeba było tzw. Ziemie Odzyskane podnosić z ruin, w czasach politycznie niepewnych, a potem także i strasznych. Szaleństwem jest weryfikacja postaw każdego kołobrzeżanina, żyjącego w owym okresie, a zwykłym łajdactwem, pozbawianie kogoś prawa do pamięci, tylko dlatego, że wszystko co powojenne, kojarzy się komuś z komunizmem. Niestety, potrzeba wymiany jeszcze dwóch pokoleń, aby móc podejść do oceny tamtych czasów bez emocji i ideologii, towarzyszącej obecnemu rewizjonizmowi politycznemu.

Zachęcam również, do głosowania na nazwę ulicy Stefana Lipickiego w konsultacjach społecznych, zorganizowanych przez Urząd Miasta Kołobrzeg na stronie internetowej www.kolobrzeg.pl (kliknij).

Robert Dziemba
Fot. arch. Jerzego Patana




reklama

reklama

reklama

reklama

reklama

Dodaj komentarz

UWAGA!
Komentarze są prywatnymi opiniami Czytelników, za które redakcja nie ponosi odpowiedzialności. Publikowanie jest jednoznaczne z akceptacją regulaminu. Jeśli jakikolwiek komentarz narusza obowiązujące prawo lub zasady współżycia społecznego, prosimy o kontakt poczta@miastokolobrzeg.pl. Komentarze niezwiązane z artykułem, naruszające regulamin lub zawierające uwagi do redakcji, będą usuwane.

Komentarze zostaną opublikowane po akceptacji przez moderatora.

Zgody wymagane prawem - potwierdź aby wysłać komentarz



Kod antyspamowy
Odśwież

Administratorem danych osobowych jest  Wydawnictwo AMBERPRESS z siedzibą w Kołobrzegu przy ul. Zaplecznej 9B/6 78-100 Kołobrzeg, o numerze NIP: 671-161-39-93. z którym możesz skontaktować się osobiście pod numerem telefonu 500-166-222 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej wysyłając wiadomość mailową na adres poczta@miastokolobrzeg.pl Jednocześnie informujemy że zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych przysługuje ci prawo dostępu do swoich danych, możliwości ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania w zakresie wynikającym z obowiązującego prawa.

reklama