Do napisania tego artykułu skłonił mnie tekst radnego Rady Powiatu Ryszarda Czepulonisa pt. "Zabytki" na portalu "Takze.pl". Uważam jego opinie za nietrafione.

Rok 2016 był rekordowy w Kołobrzegu w ostatnich siedmiu dekadach pod względem wpisania do rejestru zabytków obiektów zabytkowych. Wszystko dzięki Miejskiemu Konserwatorowi Zabytków, tak czasami krytykowanemu bezpodstawnie przez lokalnych polityków, Muzeum Oręża Polskiego oraz Fundacji Historia Kołobrzegu. Działa specjalny zespół przy prezydencie, który zajmuje się problematyką zabytków. Dużo się zmieniło. I niestety, ciągle zwraca się uwagę na te rzeczy, które są bez znaczenia, zarówno dla krajobrazu, jak i dla naszej kultury. A tam, gdzie trzeba walczyć, a to z urzędnikami, albo z ministrem kultury, tam poza nieliczną grupą osób nie ma nikogo, o wsparciu medialnym nie wspominając. Przykładem niech będzie tu 19 Bateria Artylerii Stałej czy gmach Poczty Polskiej.

Ryszard Czepulonis skupia się na starym spichlerzu przy ul. Rzecznej. Od lat budynek ulega degradacji. Nie ma ani walorów architektonicznych, ani historycznych. Do rejestru zabytków wpisano inny budynek o tej funkcji, znajdujący się przy ul. Ratuszowej, a pochodzący prawdopodobnie nawet z XVII wieku "Domek Kata", przypisywany starej rodzinie kupieckiej Ramlerów. A właśnie do rejestru zabytków powinniśmy wpisywać budowle historyczne, ale wyjątkowe, albo pod względem historii, albo architektury. Spichlerz przy ul. Rzecznej nie ma ani jednego, ani drugiego. Jest w złej kondycji technicznej, a poza tym, zgodę musi wydać właściciel, albowiem wpisanie obiektu do rejestru zabytków podroży prace budowlane 3-4-krotnie.

W tekście czytamy, że ta część miasta nie ma szczęścia do zabytków. Nie można się z tym zgodzić. Obok, fortyfikacje nowożytne twierdzy. Po drugiej stronie rzeki Brama Radzikowska. A przy ulicy Rzecznej chociażby dawny Konwent dla Panien. Ale warto zauważyć, że Zbór Świadków Jehowy, dawna kuźnia czy stary szpital z 1899 roku, pomimo swoich walorów, w rejestrze zabytków się nie znajdują. Są objęte innymi rodzajami ochrony, znajdując się przede wszystkim w Gminnej Ewidencji Zabytków. Każdy budynek, powstały przed 1945 rokiem, mający walory historyczne, jest pod pewnego rodzaju nadzorem konserwatora zabytków, choć rygor administracyjny jest słabszy, co nie znaczy, że nie ma ochrony. Tę ochronę w Kołobrzegu sprawuje Miejski Konserwator Zabytków i strona społeczna.

W mieście, mamy o wiele więcej problemów z zabytkami. Ot choćby Bazylika Mariacka, której sytuacja po ostatnim remoncie dalej jest wątpliwa, latarnia morska, relikty Twierdzy Kołobrzeg czy wymagające rewitalizacji parki. Oczywiście, szkoda, gdy niszczeje dawna architektura, ale czasami warto się zastanowić, czy jest sens restaurować coś, co nie ma wartości architektonicznej, a co można zbudować lepiej i taniej od nowa, przy zachowaniu dawnego wyglądu. Przykładem jest tu kamienica przy ul. Narutowicza u zbiegu z ulicą Brzozową. Czasami, po prostu trzeba tylko chcieć.

Robert Dziemba